DEHB’de Gelişime Dayalı Gecikme: CPT ile Elde Edilen Kanıtlar

Amaç: Yavaş Bilişsel Tempo (YBT)’nin klinik görünümü göz önüne alındığında, atikliği ve devamlı dikkati sürdürebilme becerisini gösteren bir sürekli performans testi (CPT) sonuçlarının, Yavaş Bilişsel Tempo’nun eşlik ettiği Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’na (DEHB) sahip olan çocuklarda olumsuz olduğu varsayılmaktadır. Bu çalışma, DEHB’li çocuklarda Sürekli Performans Testi’nin YBT semptomlarını tespit niteliğine (d-CPT) yönelik bir değerlendirme yapmayı amaçlamıştır.

Metod:

Mart 2019 ile Nisan 2020 tarihleri arasında değerlendirilmiş olan 7 ila 12 yaşları arasındaki 682 hasta arasından çalışmaya dahil edilme ve çalışmadan hariç tutulma kriterlerine uyum gösteren 46 hasta, çalışmaya dahil edilmiştir. DEHB tanısı, aile ve öğretmen ölçütlerini kullanan uzman bir çocuk ve ergen psikiyatristi tarafından yapılmıştır. 20 hastanın Barkley Çocuk ve Ergen Yavaş Bilişsel Tempo Ölçütleri’ne (BSCTS-CA) uygunluk gösterdiği belirlenmiştir, ve YBT’nin bu çocuklarda DEHB’ye eşlik ediyor olduğu kabul edilmiştir; bu yüzden de bu çocuklar DEHB+YBT grubuna dahil edilmiştir. DEHB grubuna ise yirmi altı hasta dahil edilmiştir. d-CPT testleri, iki gruba da uygulanmıştır.

Bulgular:

Gruplar yaş, cinsiyet, sosyodemografik nitelikler ve tıbbi geçmişleri açısından benzerlik göstermekteydi. DEHB+YBT grubunda dikkatsizlik septomlarının anlamlı ölçüde daha fazla olduğu bulunmuş olup, bu da d-CPT performans indislerinden olan “Zamanlama” ölçüm alanında önemli ölçüde zayıf bir performans sergilediklerini göstermektedir, ve “Zamanlama” indisinin DEHB+YBT grubunda diğer gruplardan önemli ölçüde farklılık gösterdiği saptanmıştır (AUC: 0.79, duyarlılık: %85.0, özgüllük: %66.4)

Sonuç:

Bu çalışma, yalnızca DEHB’ye sahip olan hastalar ile hem DEHB hem de YBT’ye sahip olan hastalarda nörokognitif fonksiyonlar açısından farklılıklar olabileceğini göstermiştir. DEHB tanısı konulmuş hastalarda, özellikle de testin Zamanlama indisinde negatif bir performans gözlemlendiğinde hekimler tarafından YBT tanısı da değerlendirilmelidir.

Çalışmayı Yapan:

Şenay Kılınçel – Miraç Barış Usta